Zrenjaninska Katedrala – biskupija nazvana po svešteniku koji je odbio da oda tajnu ispovesti
Kralj je zatražio od sveštenika da mu otkrije o čemu se kraljica ispovedala. Sveštenik je to odbio, i platio glavom.
Zrenjaninska biskupija, odnosno Rimokatolička crkva svetog Ivana Nepomuka, koju stanovništvo uglavnom zove Zrenjaninska katedrala, nalazi se u samom centru grada. Priča o njenom nastanku je veoma zanimljiva.
Kada je kao dete oboleo od neizlečive bolesti, Jan Volfin je, prema predanjima, ozdravio zahvaljujući molitvi svojih roditelja, i postao sveštenik čije propovedi su bile nadaleko poznate. Ispovedao je i češku kraljicu, kojoj je, između ostalog, savetovao da sa strpljenjem i mirom podnosi hirovit i težak karakter svog supruga. Kralj Vaclav IV je pozvao sveštenika i zatražio da čuje o čemu se žena ispovedala, sveštenik je izričito odbio da oda tajnu ispovesti, i zbog toga je bačen u zatvor, mučen, ubijen, spaljen, zavezan za točak i bačen sa mosta u Vltavu.
Te noći, iznad Praga je palo sedam zvezda, a sveštenik, kasnije proglašen za zaštitnika Češke, grada Praga, ispovednika, graditelja mostova, siromašnih i žrtava poplava, poznat je kao Sveti Ivan Nepomuk.
Na mestu sadašnje katedrale u Zrenjaninu, prvu kapelu je sagradila austroguarska vojska 1723. godine, a izgradnju crkve od čvrstog materijala naložila Marija Terezija 1758. Ova crkva će potrajati čitavih stotinu godina, da bi, zbog tornja oštećenog u požaru, 1863. godine morala da bude srušena. Trobrodna građevina koja će poneti ime svetog Ivana Nepomuka, sagrađena je pet godina kasnije, 1868., po projektu arhitekte Stevana Đorđevića, zajedničkom investicijom carske riznice i čanadskog biskupa Šandora Bonaza, uz učešće dobrovoljnog rada vernika.
Unutrašnjost crkve je freskama oslikao zrenjaninski slikar Jožef Gojgner, po biblijskim motivima i inspirisan radovima francuskog grafičara Dorea.
Iznad pomoćnog ulaza, Gojgner je naslikao svoju repliku Davinčijeve Tajne večere, dok je sa leve strane replika Isusa pred Pillatom, rad Mihalja Munkača. Unutrašnjošću crkve donimiraju rad Bartalan Sekelja, slika patrona ovog hrama, svetog Ivana Nepomuka, i veoma vredni vitraži na prozorima. Glavni oltar je mermerom obložen 1910. godine, zbog čega je Vatinak crkvi dodelio naziv Altare Privilegiatum. Slike su restaurirane 1984. godine, spoljna fasada renovirana 1990., dotrajali pod je mermenim pločama obložen 2001. godine, jedan od vitraža zamenjen 2003., nakon što ga je oštetio nezapamćeni grad veličine pesnice. Poslednji put, crkva je renovirana povodom veka i po postojanja, kada su zamenjeni prozori, rekonstruisan lim, okrečen toranj i ponovo pozlaćen krst.
Zrenjaninska katedrala: Orgulje
Orgulje su stigle 1907. godine iz poznate radionice „Vegenštajn Lipota i sinovi“ u Temišvaru. Od pet zvona, najveće datira iz vremena gradnje crkve. Četiri su skinuta i pretopljena za vreme prvog svetskog rata, i zamenjena novima, izlivenima 1938. godine u Zagrebu. Od njih, jedno je moralo da bude ponovo izliveno 2002.
Zrenjaninska katedrala i Papa Jovan Pavle II
Danas poznata kao Zrenjaninska katedrala, Velikobečkerečka župna crkva je 1923. godine, po osnivanju banatske apostolske administracije, proglašena glavnim hramom odnosno protokatedralom, a katedralom, odnosno sedištem biskupije, svojom bulom iz 1996. godine, proglasio je papa Jovan Pavle II.
Uz samu katedralu nalaze se još dva objekta: zgrada rimokatoličnog župnog ureda iz druge polovine 19. veka, i zgrada biskupskog ordinarijata iz 1912. godine, rad poznatog arhigekte Ištvana Barta, jedan od najznačajnijih objekata u Zrenjaninu iz vremena secesije.
Pogledaj galeriju fotografija:
Multimedijalnu virtualnu turu sa fotografijama, Interaktivnu mapu lokacija koje smo obišli u okviru projekta Najlepše crkve Vojvodine, i podkast verziju ovog sadržaja, možete pronaći na portalu 105.rs
Podcast verziju ovog sadržaja poslušaj ovde: