Dve velike humke prečnika 40 m i visine 3-4 m nalaze se u oblasti između Kaća i Šajkaša, koja je ustvari na samom zapadnom obodu evroazijske stepe, logičnoj destinaciji za nomade koji su migrirali preko otvorenih predela sa severoistoka. U svakoj od humki su po dve prostrane drvene grobne odaje.
Što se tiče skeletnih ostataka koji su pripadali muškarcima, prva tela su sahranjena unutar humki negde između 3.000 i 2.900 godina pre n. e. , dok je druga sahrana obavljena oko 100-200 godina kasnije. U vreme drugog sahranjivanja veličina humki je drastično povećana i od tada su ostale očuvane u tom većem obliku.
Dok su pogrebne komore unutar svake humke bile prilično prostrane, njihov dizajn je jednostavan. Grobnih predmeta primetno nedostaje, što bi u normalnim okolnostima značilo da ljudi koji su tamo sahranjeni nisu bili bogati ili moćni.
„Grobovi koje smo otkrili nisu bili spektakularno opremljeni“, potvrdio je vođa ekspedicije dr Pjotr Vlodarčak u intervjuu za poljsku novinsku službu PAP. „Ali crvena boja kostiju privukla je pažnju zbog upotrebe okera za pokrivanje ili eventualno bojenje tela mrtvih.”
Pored crvene boje na njihovim kostima, drugi faktor koji se izdvajao kod kostura muškaraca je njihova veličina. Oni su nešto viši od 1,80cm, visina koju su u vreme bronzanog doba uobičajni Evropljani veoma retko dostizali.
„Upotreba oker boje i natprosečna visina pokojnika — muškaraca koji su živeli u ovom delu Evrope u periodu između 4. i 3. milenijuma obično su dostizali oko 1,6 metara — ukazuju na to da su mrtvi bili doseljenici“, rekao je dr Vlodarčak. „Ritual sa upotrebom okera i postavljanjem pojedinačnih sahranjivanja u velike humke povezan je sa zajednicama koje žive u istočnoevropskim stepskim oblastima.“
Genetska analiza ostataka pronađenih iz ovih grobnica potvrdila je da su muškarci poreklom sa istoka, ili direktno potiču od drugih ljudi koji su putovali iz područja Ukrajine i/ili južne Rusije. Fascinantni podaci pronađeni su kao rezultat izotopske analize urađene na kostima, koja je pomogla da se utvrde određene činjenice o načinu na koji su muškarci živeli.
Otkriveno je, na primer, da im je životinjsko meso bilo bitan deo ishrane a ne, kako se određenim hipotezama smatralo za ljude iz tog perioda, da su se hranili biljkama ili bili kanibali.
„Nije iznenađenje što su konzumirali mnogo mesa, pošto se ova zajednica isključivo bavila stočarstvom“, objasnio je dr Vlodarčak.
Dakle, ko su zapravo bili visoki mesojedi doseljenici sa istoka koji su za sobom ostavili humke ispunjene okerom obojenim skeletima kod Šajkaša?
Prema dr Vlodarčaku, oni su bili pripadnici Jamnaja naroda.
Narod Jamnaja je postojalo u periodu između kasnog bakarnog doba i ranog bronzanog doba koji se pojavilo kao poseban etnički identitet između 3.000 i 2.600 godina pre n. e. Poreklom su bili iz pontsko-kaspijske stepe, ogromnoj površini livada bez drveća koja se prostirala od severnih obala Crnog mora do regiona severno od Kaspijskog mora. Ovaj ogroman deo stepe pokrivao je više od 994.000 kvadratnih kilometara teritorije i obuhvatao je velike delove današnje Ukrajine i južne Rusije.
Narod Jamnaja došao je iz okoline reke Ural u Rusiji, koja se nalazi na istočnoj polovini ili pontskom delu stepe. U svojoj domovini, Jamnaje su bili nomadski narod koji je imao velika stada životinja. Grupe migranata koje su krenule ka istočnoj Evropi morale su ipak preći na staloženiji način života, jer su poljane za ispašu bile ograničene.
Ime “Jamnaja” izvedeno od ruske reči „jama“ u ovom slučaju se zapravo odnose na podzemne jamske komore (poznate kao kurgani) koje bi narod Jamnaja kopao da zakopa svoje mrtve. Uglavnom, Jamnaje su zadržale svoje najvažnije kulturne prakse nakon dolaska na evropsko tle.
„Protodržavni centri iz bronzanog doba počeli su da se pojavljuju i elite su bile razdvojene, o čemu svedoče, na primer, velike humke gde su sahranjivani pojedinci“, objasnio je dr Vlodarčak, detaljno opisujući praksu Jamnaja na zapadu.
Neke od grobnica Jamnaja pronađene tokom godina imale su bogate kolekcije oružja, finih ukrasa, ukrašenih grnčarskih posuda i drugih pogrebnih dobara u skladu sa grobnicama rezervisanim za plemstvo. Mogile otkrivene u Vojvodini su najzapadnije pronađene grobnice Jamnaje, i iako muškarci koji su tamo sahranjeni očigledno nisu bili pripadnici plemstva, ipak su bili dovoljno poštovani da im se priredi ritualni ispraćaj, ukrašeni svetom crvenom bojom koja bi ih čuvala da zdravi i pravi prelađu granicu ka sledećem svetu.
Foto & info izvor: NUP
Pročitajte još i Skijanje u Austriji!